عیسی در کتاب مقدس- خدا یا انسان؟

شاید مهمترین واژه در الهیات مسیحی، واژه ی "تثلیث" باشد.

تثلیث در دائره المعارف کاتولیک این چنین تعریف شده است:

تثلیث واحد است. ما به سه خدا اعتراف نمی­کنیم بلکه به خدای واحد در سه اقنوم. پس اقانیم تثلیث در یک الوهیت سهیم نیستند بلکه هر یک از آنها کامل خدا هستند. اقانیم ثلاثه واقعاً از هم متمایز هستند. آنها از نظر شما با هم تفاوت دارند وحدت الهی سه گانه است.

به بیانی ساده تر تثلیث یعنی ایمان و اعتقاد به سه گزینه ی زیر:

1- در ذات خدا سه شخص متمایز وجود دارد (پدر، پسر(عیسی) و روح القدس)

2 - هر شخص کاملا خدا است

۳- فقط یک خدای واحد حقیقی وجود دارد

این در حالی است که در آموزه های کتاب مقدس که منبع اصلی الهیات مسیحی است، عیسی خود را فرستاده خدا و خداوند را یکتا و یگانه معرفی نموده است:

- عیسی خطاب به خداوند: و حیات جاودانی این است که تو را خدای واحِد حقیقی و عیسی مسیح را که فرستادی بشناسند. یوحنا 17: 3

- آمین آمین به شما می‌گویم هر که کلام مرا بشنود و به فرستنده من ایمان آورد، حیات جاودانی دارد و در داوری نمی‌آید، بلکه از موت تا به حیات منتقل گشته است. یوحنا 5: 24

- من از خود هیچ نمی‌توانم کرد بلکه چنانکه شنیده‌ام داوری می‌کنم و داوری من عادل است زیرا که ارادة خود را طالب نیستم بلکه ارادة پدری که مرا فرستاده است. عیسی ادعای خود را ثابت می‌کند. یوحنا 5: 30

- آن کارهایی که پدر به من عطا کرد تا کامل کنم، یعنی این کارهایی که من می‌کنم، بر من شهادت می‌دهد که پدر مرا فرستاده است. یوحنا 5: 36

- یوحنا: ای مردان اسرائیلی این سخنان را بشنوید. عیسی ناصری مردی که نزد شما از جانب خدا مبرهن گشت به قوّات و عجایب و آیاتی که خدا در میان شما از او صادر گردانید، چنانکه خود می‌دانید... اعمال رسولان 2: 22

در اینجا یوحنا به مردم یادآوری می کند که عیسی مردی است که از جانب خدا برگزیده شد و معجراتی را به اذن خداوند انجام می داد. از لحن آیه چنین بر می آید که در آن زمان ابدا این عقیده وجود نداشت که عیسی خداست و مردم او را نبی خدا و در بدترین حالت، وی را مردی مدعی نبوت می دانستند.

عیسی، پسر خدا یا یوسف؟

در بین یهودیان قبل از میلاد رسم بر آن بود که هرکسی را با نسب نامه اش می شناختند و نسب هرشخص اهمیت والایی در بین مردم داشت. از این رو وقتی عیسی متولد شد، عده ای سعی در ساختن نسب برای وی از یوسف، (نامزد احتمالی مریم) داشتند. این به این دلیل بود که یهودیان پنداشتند که عیسی فرزند یوسف است. « و حسب گمان خلق، پسر یوسف  ابن هالی بود» (انجیل لوقا 3: 23). نسب نامه ی عیسی در دو انجیل متی و لوقا آمده است. صرف نظر از تناقضاتی که این دو نسب نامه با یکدیگر دارند، هر دو از یوسف نامزد مریم شمرده شده اند. حال سوال این است که اگر مسیحیان اعتقاد به پسر خدا بودن عیسی دارند و اینکه معتقدند مریم از روح القدس باردار شد، پس این نسب نامه ها چه اعتباری دارند؟ چه لزومی داشت متی و لوقا آنها را بیان کنند؟ اصلا چرا نسب نامه ی عیسی را از مادرش مریم نشمرده اند؟

تنها دو دلیل برای اینکار می توان ذکر کرد:

1- در عهد عتیق از جمله اشعیا و ارمیا پیشگویی هایی در مورد موعود و منجی و مصلحی از نسل داود آمده است که پادشاهی او را زنده خواهد کرد. این نسب نامه سعی دارد این منجی را بر عیسی تطبیق دهد.

2- رساندن نسب عیسی به اسحاق. در پیدایش آمده است:« و حال‌ آنکه‌ از  ابراهیم‌ هر آینه‌ امتی‌ بزرگ‌ و زورآور پدید خواهد آمد، و جمیع‌ امت‌های‌ جهان‌ از او برکت‌ خواهند یافت‌.» از این آیه برداشت می شود که موعود و  مصلح جهانی از نسل ابراهیم خواهد بود و چون به عقیده ی یهودیان اسحاق کسی بود که به قربانگاه برده شد و سپس  نجات یافت، پس این منجی از  نسل اسحاق خواهد بود چرا که اسحاق زنده ماند تا منجی و مصلح جهانی از نسل او پدید آید.

بدین ترتیب بر اساس این دو شجره نامه عیسی از نسل داود و اسحاق معرفی می شود هرچند مسیحیان می دانند که یوسف پدر عیسی نیست! اصلا کسی که پسر خدا باشد چه نیازی به نسب نامه دارد؟ اگر او واقعا پسر خداست، پس چرا مسیحیان در پیشگویی های عهد عتیق به دنبال او می گردند در حالی که هیچ کدام منجی را پسر خدا معرفی نکرده اند؟

 

پی نوشت1: طبق عقیده ی شیعیان موعود آخرالزمان از طرفی از نسل داود (که از نسل اسحاق است) و از طرف دیگر از نسل اسماعیل ذبیح الله می باشد.

پی نوشت2: مسلمانان معتقدند ابراهیم، اسماعیل را به قربانگاه برد ولی یهودیان و کتاب مقدس علی رغم علم شان بر نخست زادگی اسماعیل، اسحاق را نخست زاده و ذبیح الله می دانند